VUA MINH MẠNG HỎI NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU KINH ĐÔ VỀ TÌNH HÌNH LƯƠNG THỰC.

Kinh thành Huế đầu TK XX. (Bưu ảnh)

VUA HỎI NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU KINH ĐÔ VỀ TÌNH HÌNH LƯƠNG THỰC.
Mùa xuân 1833 vua cho vời Kinh doãn(1) Trần Tú Dĩnh vào kinh.
   -Hỏi: "Nay trời tạnh nắng, dân gian cho là thế nào"?
   -Dĩnh tâu: "Mưa rồi tạnh, thì lúa mạ tốt tươi, dân đều mừng rằng việc làm ruộng đều thuận tiện"
   -Hỏi: "Dân gian trồng hoa màu có những thứ gì"?
   -Dĩnh tâu: "Khoai, đậu"
   -Vua hỏi: "Sao không trồng lúa hồng mạch"?
   -Dĩnh tâu "sợ thứ lúa ấy không hợp với khí tiết mùa đông"
   -Vua dụ: "Đầu mùa đông chưa rét, thứ lúa hồng mạch ấy có thể cấy được. Ta thường sai cấy lúa ấy ở hậu cung. Hễ cấy từ tháng 8 thì nay đã chín, cấy từ tháng 9,10 thì nay đã xanh tốt. Thứ lúa ấy dễ làm, mà có thể giúp dân khỏi đói"
     

       *Vua hỏi tức là đã có câu trả lời trên cơ sở đã thực nghiệm.
      Vườn thực nghiệm ấy lại chẳng đâu xa, ngay hậu cung vua ở. Với giống lúa "hồng mạch" chịu rét, cứng cáp, nhiều hạt lại ngắn ngày, dễ trồng và vua đã cho trồng thử rồi mới kết luận " Đó là thứ lương thực cứu đói cho dân".
       Không biết loại "hồng mạch" mà Đại Nam thực lục nhắc đến có phải là loại gạo đỏ mà dân gian hay gọi là gạo lức có nhiều dinh dưỡng hiện nay không?

    (1) Tương đương chức Đô trưởng.