TRẤN THỦ QUẢNG NAM NGUYỄN PHÚC ANH LÀM PHẢN PHẢI BỊ CHÉM.

Dinh trấn Quảng Nam xưa

TRẤN THỦ QUẢNG NAM LÀM PHẢN PHẢI BỊ CHÉM.

        

Chúa Nguyễn Phúc Nguyên mất, thọ 72 tuổi, con là Nguyễn Phước Lan lên thay. Lúc bấy giờ người em của chúa Lan là Nguyễn Phúc Anh, làm Trấn thủ Quảng Nam sinh bất mãn muốn cướp ngôi người anh, bằng làm phản.
         Phúc Anh tụ tập mấy trăm dũng sĩ Quảng Nam trích máu ăn thề ghi tên vào cuốn sổ "Đồng tâm hướng thuận", Phúc Anh viết mật thư đầu hàng họ Trịnh, rồi phát binh đắp lũy Cu Đê cùng với thủy binh ở Đà Nẵng phối hợp chống lại triều đình.           Được tin dử, Chúa Lan sai Tôn Thất Khê, Tôn Thất Yên, Dương Sơn, Tôn Thất Tuyên thống lĩnh thủy bộ tấn công vào Quảng Nam. Nguyễn Phúc Anh bỏ chạy xuống cửa Đại Chiêm bị bắt đóng gông giải về. Anh khóc lóc van tha, chúa không nỡ giết nhưng các tướng đều cho rằng " Tội phản nghịch phải xử theo phép nước". Chúa bèn theo lời xin.
         Nguyễn Phúc Anh và mấy trăm người có tên trong cuốn sổ "Đồng thuận" đều bị chặt đầu!

      (Viết theo Quốc sử quán triều Nguyễn)
  

         * May cho nhà Nguyễn, ban đầu chúa Nguyễn Phước Nguyên định đưa Phúc Anh ra trấn thủ Quảng Trị nhưng về sau lại đổi vào Quảng Nam. Nếu Anh ở Quảng Trị thì việc liên lạc, tiếp ứng với họ Trịnh sẽ thuận lợi và cơ mưu làm phản sẽ dễ thành hơn.
         Cuốn sổ "phong thần" có ghi tên mấy trăm người Quảng Nam làm phản đã không kịp thủ tiêu mà lại rơi vào tay Cai đội Dương Sơn đã trở thành cuốn sổ gọi hồn của diêm vương đối với mấy trăm "dũng sĩ"!