ngobadung

8 tháng 12, 2023

CHUYÊN XƯA: ÔNG QUÁCH ẤU ĐI KIÊN

ĐƠN KIỆN XƯA (ĐÃ 126 NĂM)
     Thạch An tổng - Xa Man thôn
     Dân bản Triều Châu Quách Ấu.
     Bẩm quan lớn đặng hiểu (rõ). Vào hồi ngày mồng 02 tháng 02 năm Bính Thân có tên Hỏa Tỳ (người Hoa) tên Thiên Bữu, tên Phụng Tống (người Việt) ngụ làng Xa man có vay của tôi 120₫00 giao mãn năm (cuối năm) thì trả cho tôi 460 giạ lúa thì trừ hết số bạc ấy, có tên Kiên làm giấy cho tôi mà nay 03 tên không chịu trả lúa cho tôi. Nên tôi xin quan lớn đòi 03 tên đó tới tòa dạy nó trả 460 giạ lúa cho tôi. Bằng (nếu) nó không có trả thì biến (phát) mãi gia sãng (sản). Nếu nó không có gia sãng (sản) thì xin quan lớn bắt bỏ tù nó.
                           Nay bẩm
                    Le 13 Fevier 1897
Quách Ấu.


      * Đời vốn bất công, lừa lọc cho nên kiện tụng trong dân là chuyện muôn đời thời nào cũng có.
Nhà giàu Quách Ấu, dân Hoa kiều ngụ cư ứng tiền trước cho dân bản địa tới mùa lấy lúa. Đây cũng là kiểu cho vay phổ biến thời đó. Ngặt là 03 ông nhận tiền ăn tiêu hết nhưng không chịu trả lúa nên mới bị ông Quách Ấu kiện.
       Đơn kiện nầy chắc cụ Quách phải nhờ thợ viết thảo đơn. Đơn quá "dài tay", hướng dẫn quan lớn tịch thu tài "sảng" bán biến mãi. Nếu không có tài sản thì bắt bỏ tù nó.
       Nghĩa là cụ Quách quyết chí bắt tù 03 tên lường gạt cho bỏ ghét dầu có mất mấy trăm giạ lúa cũng đặng.
                *1 giạ lúa bằng 20kg lúa.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét