LĂNG ÔNG LÊ VĂN DUYỆT & BÀ ĐỖ THỊ PHẨM

LĂNG ÔNG & BÀ PHẨM 

Ngôi song mộ chôn cạnh Tả Quân Lê Văn Duyệt trong ảnh là Đỗ Thị Phẩm (hay còn gọi là Phận). Bà Phận nguyên là phi tần của vua Gia Long được vua "ban gả" cho Tả quân dù ông vốn bị "bệnh kín" không có con.
      Bà là con gái viên quan họ Đỗ trong triều, tính tình hiền hậu, xinh đẹp. Hết lòng hầu hạ cho chồng đến cuối đời.
     Bà mất sau ông cả chục năm, mộ táng cạnh Ông.
Tên bà cũng được vua Gia Long đặt lại từ Phận (an phận) thành Phẩm (phẩm giá).

    Chuyện vua GL đem phi tần của mình gả cho Tả quân Lê Văn Duyệt là trường hợp rất đặc biệt. Chính vua đã đứng ra làm lễ chủ hôn cho sự tác hợp đặc biệt nầy.
    Đây là "đặc ân" duy nhất mà nhà vua ban cho người có công. Bản thân Tả quân dù không muốn nhưng không thể từ chối vì ông có tật bẩm sinh không thể lập gia đình. Việc nầy ông đã thẳng thắn nói rõ với bà ngay từ đầu.
    Dưới triều vua Minh Mạng, Tả quân đã thấy sự chẳng lành cho mình. Ông căn dặn bà sau khi ông mất nên về xóm Chợ Rẫy (quê bà) để tránh liên lụy.
    Quả thực vua Minh Mạng dù cho san bằng mộ của Đức Ông với 8 chữ khắc trên bia "Quyền yêm Lê Văn Duyệt phục pháp xử" nhưng không quy tội cho bà vì chỉ xem bà không là vợ chính thức của một người hoạn.
    Dưới thời vua Tự Đức, Tả quân được minh xét cho phục hàm chức cũ, mộ được gỡ xiềng xích.
Về sau bà mất, con cháu đưa vào chôn bên cạnh như hiện nay.