ngobadung

5 tháng 12, 2022

"BẮN GÀ TRÚNG CHIM" QUAN ĐỀ THÀNH HUẾ MẤT CHỨC.

VÌ SAO DƯỚI TRIỀU MINH MẠNG - QUAN ĐỀ THÀNH HUẾ MẤT CHỨC.
           Năm Canh Dần, Minh Mạng thứ 11, ở kinh thành có con trâu điên chạy ra đường húc người. Quan Đề thành (1) là Nguyễn Văn Phượng đem lính Võng(2) vây bắt. Phượng cầm súng tây bắn lầm làm người lính bị thương!
          Vua nghe chuyện, dụ Bộ Hình "Phượng là quan võ chức to, đánh gươm bắn súng vốn là nghề nghiệp. Nay con trâu to như thế mà không bắn trúng được, lại bắn lầm phải lính. Thử nghĩ xem quan võ bất tài như thế còn dùng làm việc gì được? Vậy cách chức giao cho Bộ bàn. Người lính bị thương thì bắt (ông) Phượng nuôi bảo cô"(3).
Theo Đại Nam thực lục

      * Súng tây mà "bắn gà trúng chim" thử hỏi súng ta thì chính xác cỡ nào?
      Xui cho ông quan Đề Thành, đuổi con trâu điên ngoài ông ra còn có chục lính Võng, trâu thì chạy chữ "Chi" bạ đâu húc đấy, không may súng nổ, lạc đạn trúng người.
       Vừa bị cách chức, vừa phải nuôi "Báo cô".
"Báo cô" hay "bảo cô" - lâu nay thường nghe nói. Chừ mới biết đây là điều ghi trong hình luật xưa, "Nuôi bảo cô" là quy trách nhiệm cho người gây ra tội phải nuôi người bị thương cho đến khi họ lành(3)!



Xe Lamb

   Xe Lambretta, nhập của Ý, xe nguyên bản. 
       Về sau nó có tên Lambro được thợ miền Nam đóng thùng và cabin có dáng hoàn chỉnh hơn.
       Hồi đó còn thấy xe Vespa ba bánh nữa, kiểu dáng tương tự như Lambro nhưng ít thông dụng hơn.
       Là phương tiện chở khách và hàng hóa thông dụng ở Miền Nam trước 75. So với Tuktuk Thái, họ chạy rất "láu táu", xe Lamb ở VN "hiền" hơn. Tốc độ vừa phải, tiếng máy nổ nghe "thiệt đã". Đã nhứt là ngồi bên tài xế thỉnh thoảng bị thúc cùi chỏ vào ba sườn. Có lúc tắt máy phải nhanh bước xuống tránh chổ cho ổng đạp, nhiều lúc đạp không nổ, bác tài lại lật yên xe rồi dùng bình nhựa mồi xăng... lại nổ ... giòn tan!
        Ý luôn nổi tiếng về xe hơi, từ Lambro rẻ tiền cho đến Lamborghini đắt tiền!

XE LAMBRO
XE VESPA 3 BÁNH



Vỏ thùng đại bác


Vỏ thùng đại bác.
Mỗi thùng bằng gỗ nầy chứa được 02 trái 105 ly. Người ta đang thu gom phế liệu chiến tranh. Với vỏ thùng nầy có thể tháo lấy ván gỗ để đóng ghép làm vách nhà, đóng bàn ghế, còn cặp bản lề sắt không rỉ dùng để bắt cửa.
       Vỏ đạn đại bác bằng đồng là thứ có giá trị dùng để gò lư hương, bình bông trên bàn thờ...
       Tội cho dân ta, nhà cửa, ruộng vườn, mồ mả tan hoang vì đại bác và hỏa tiễn... nay bỏ quê ra thành phố tìm kiếm chút gỡ gạc cũng từ đại bác!
Ảnh được cho là chụp ở Đà Nẵng và Biên Hòa trước 75.



21 tháng 11, 2022

Combo Guigoz và Pyrex


Combo Guigoz và Pyrex đến từ nước Thụy Sĩ & Pháp.
Nhiều trẻ em Việt Nam lớn lên nhờ sữa nầy.
      Có hai loại Guigoz trắng (dưới 01 tuổi) và Guigoz vàng (trên 01 tuổi). Bình thủy tinh Pyrex cũng là loại cực tốt, nước sôi không nứt, cao su không hôi!
    Dễ chừng bảy tám chục năm rồi mà thỉnh thoảng vô quán ăn vẫn còn thấy những chiếc lon nhôm Guigoz dùng để đựng đũa!
    Tôi viết bài nầy trên FB cá nhân nhiều ý kiến đã comment "Lon sũa nầy là kỷ vật của tôi. Trước 1975 là thức uống của con, sau 1975 là lon cơm độn sắn của hai vợ chồng đi canh rẫy" FB Khoi Doan.
     "Thập niên 70 - một thời kỳ khi có 02 đứa con đầu lòng"  FB Huế Bến Ngự.

7 tháng 11, 2022

NHỮNG ĐÓM MẮT HỎA CHÂU.


NHỮNG ĐÓM MẮT HỎA CHÂU.
      Nó là chiếc ống nhôm màu trắng, nặng chừng 500gr, chỉ cần tháo nắp chụp phía trước gắn nắp ấy ở đàng chuôi, chĩa lên trời, dùng tay thốc mạnh phía sau sẽ nghe tiếng xịt...xịt... BỤP - nguồn sáng ấy sáng rực, treo lủng lẳng trên cao làm bừng sáng cả một góc trời bởi chiếc dù trắng.
       Tụi tui chỉ lo theo dõi chiếc dù đó rớt ở đâu là chạy theo để lượm nhưng thường thường nó hay treo trên bụi tre.

4 tháng 11, 2022

NGUYỄN NHẠC LÀM GÌ KHI NGHE TIN NGUYỄN HUỆ CHẾT?


NGUYỄN NHẠC LÀM GÌ KHI NGHE TIN NGUYỄN HUỆ CHẾT?
Mùa thu 1792, trong lúc thi hài Quang Trung còn quàn ở Phú Xuân (Huế), Quang Toản liền tăng cường binh thuyền vào Quảng Nam để phòng bị ở cửa Đại Chiêm (Cửa Đại - Hội An). Đội hình nầy không may gặp gió to làm chìm một số tàu, trong đó có 02 tàu và 100 quân chạy luôn vào Gia Định đầu hàng chúa Nguyễn.
     Chúa Nguyễn dò hỏi đám hàng binh biết được giữa chú cháu nhà Tây Sơn là Nhạc và Toản còn có ý "nuốt nhau".
    Số là khi nghe tin Nguyễn Huệ chết, Nguyễn Nhạc trên đường từ Quy Nhơn ra Phú Xuân (Huế) định viếng em nhưng đến Quảng Ngãi nghe tin Quang Toản mang 1.000 quân vào Quảng Nam, Nhạc lại nghi ngờ nên dẫn quân quay trở về bèn quyết ý đánh mà không đến Phú Xuân như ý định ban đầu nữa!
           (Theo Quốc sử quán triều Nguyễn)


     * Trong khi "thiên thời" - "Địa lợi" - "Nhơn hòa" luôn luôn giúp Nguyễn Ánh thì ba điều ấy luôn chống lại nhà Tây Sơn.
        Khi nghe tin người em ruột thịt chết bất ngờ, ban đầu Nguyễn Nhạc đã định đến Phú Xuân phúng viếng. Đây là thời cơ để họ xóa đi sự bất hòa lâu nay để thống nhất lực lượng nhưng do từ lòng nhỏ nhen, nghi kỵ với nhau nên việc động binh của Quang Toản để tăng cường phòng thủ làm Nguyễn Nhạc nghi ngờ Quang Toản động binh đánh mình nên đã quay về và tiếp tục gây chiến và kết cục như chúng ta đã biết về số phận của nhà Tây Sơn sau đó!




31 tháng 10, 2022

CHIM DI (Lonchura) mùa nầy rủ nhau về Đà Nẵng để ăn hạt cỏ lau.



       Chim di mùa nầy rủ nhau về Đà Nẵng để ăn hạt cỏ lau - người ta nói lau nở là dấu hiệu mùa bão tố đã qua!

"Làm sao em nhớ những vết chim di" - Diễm Xưa


































30 tháng 10, 2022

THI TÚ TÀI TRƯỚC 1975


THI TÚ TÀI TRƯỚC 1975
        Một kỳ thi giống như thi TNTHPT hiện nay nhưng gọi với tên Tú tài. Hồi đó bằng Tú tài rất danh giá, là niềm tự hào của mọi gia đình.
Vì:
    +Tỷ lệ thi đậu tú tài II cho cả miền Nam lúc ấy chỉ từ 20 -30%
    +Là cánh cửa vào đại học, hoặc đi lính.
    +Học sinh phải thi tất cả các môn có trong chương trình học (trừ môn thể dục). Các môn chính theo phân ban ABCD sẽ được nhân hệ số cao hơn.
Hạng Tối ưu phải đạt từ 18/20 các môn. (Hạng nầy mỗi năm chỉ đếm trên đầu ngón tay)
Hạng Ưu 16/20, hạng Bình 14/20, Bình thứ 12/20, cuối cùng là hạng Thứ 10/20.
    + Kỳ thi được tổ chức bài bản, khoa học và nghiêm minh. Thi cử do Nha khảo thí tổ chức thống nhất nhằm đánh giá trình độ chứ không phải đua theo thành tích vì vậy không có trường hợp tỷ lệ trên 90% hay 100%
   + Phạm vi ra đề là toàn bộ chương trình cuối cấp, không có giới hạn.
Đến năm 1974 chuyển toàn bộ đề thi sang lối trắc nghiệm, bài thi đước máy điện toán IBM chấm. Trước đó máy IBM cũng đã thực hiện ghi danh, phiếu báo danh, cấp chứng chỉ... đến 1974 thì làm luôn việc chấm điểm và xếp hạng đậu đỗ.
   + Điều quan trọng là văn bằng tú tài nầy được phương tây công nhận vì vậy học sinh miền Nam khi đậu Tú tài thì có quyền du học tự túc ở các nước tiên tiến như Anh, Pháp, Mỹ và ít bị rào cản về tiếng nước ngoài. Học sinh đạt hạng Tối ưu và Ưu có thể được nhận học bổng từ chính phủ.

Cao lầu ông Cảnh ở Hội An xưa


Cao lầu ông Cảnh, đường Cường Để, Hội An.
    Là người làm cao lầu xưa nhất và có tiếng ở Hoian.
   Ông Cảnh nếu còn sống thì năm nay cũng đã trên 130 tuổi. Không biết cao lầu ông Cảnh có từ khi nào nhưng tôi sinh ra đã nghe tiếng Ông Cảnh rồi vì dì tôi làm dâu nhà ông Cảnh.

17 tháng 10, 2022

Các cụ tiền bối Saigon


Saigon - bưu ảnh xưa.
      11 cụ tiền bối ở Saigon 120 năm trước.
Có thể nhiều người gốc Saigon hiện nay là con cháu các cụ.
     Do trời nóng nên các cụ đều ở trần, đi chân đất, đầu để chỏm.Đặc biệt quần túm "củ tỏi" phía trước vì hồi đó chưa "phát minh" dây thun!

XE CHẠY BẰNG NHIÊN LIỆU THAN THẬP NIÊN 80 Ở ĐÀ NẴNG.




XE CHẠY THAN THẬP NIÊN 80 Ở ĐÀ NẴNG.
        Một chiếc 16 chỗ DeSoto của Mỹ nhập trước 1975 đã được "cải tiến" từ chạy xăng sang chạy bằng than trên tuyến Đà Nẵng - Tam Kỳ.
      Ai mà bị cảm lạnh ngồi gần nồi "súp de" về tới nhà là khỏe ra!
     Đoạn đường nầy có nhiều chỗ có biển "đổ nước mui xe". Có nghĩa là trên trần xe có gắn chiếc thùng phuy chứa nước để dẫn xuống két nước làm mát máy sau đó xả ra ngoài qua ống "ti dô" thỉnh thoảng "tia" vô lưng người đi xe đạp bên dưới.
Không ít người đi xe đạp giật mình vì tưởng ai ...tè vào lưng!