Tourane - Đà Nẵng xưa và nay !

Những hình ảnh Đà Nẵng xưa và nay !

Đà Nẵng 1859 -Tranh vẽ của J Minot cho nhãn của thương hiệu "sô cô la" nổi  tiếng lúc bấy giờ - Chocolat Lombart ra đời 1912 ở Pháp - về cuộc kháng chiến của quân dân Đà Nẵng trước sức tấn công của liên quân Pháp -TBN.


Tranh vẽ về thành Điện Hải bị bốc cháy trong cơn giao chiến. -

Ngô Bá Dũng sưu tầm.

      
         Vào năm 1471, vua Lê Thánh Tôn đã lập ra Quảng Nam thừa tuyên đạo, cư dân đầu tiên là Chiêm Thành về sau thêm nhiều người Việt theo đoàn quân "chinh phạt" tình nguyện ở lại định cư. 
     Dưới thời Pháp thuộc có tên là Tourane, một nhượng địa của người Pháp. Theo đó các xã Phước Ninh, Hải Châu, Thạch Thang, Nại  Hiên, Nam Dương  gọi là "ngũ xã" thuộc Tourane do người  Pháp trực tiếp cai trị. Phần đất còn lại do Triều đình cai quản, dân cư phần lớn là người bản xứ. Tại đây, người Pháp đã cho xây dựng nhiều công trình công cộng, mở mang đường sá, nhà ga, bến tàu, bưu điện, nhà đèn, thủy cục, nhà thờ, trường học, bệnh viện, đồn bốt...để phục vụ cho công dân Pháp cũng như cho sự đô hộ lâu dài ở đây!
....Ngày nay cùng với sự phát triển của đất nước, Tourane xưa, Đà Nẵng nay đã có nhiều thay đổi.      
     Những hình ảnh hiếm hoi ngày xưa cùng với những hình ảnh Đà Nẵng bây giờ. 
        Cảnh cũ, người xưa một thời... hoài niệm!
                                                           
                                                                     ngobadung 
   Một bằng chứng khẳng định chủ quyền Hoàng Sa
 Bản đồ hàng hải của người Tây Ban Nha từ đầu TK XVII (năm 1606) đã ghi rõ đảo Paracel (Hoàng Sa) là của Việt Nam.

Người dân Tourane xưa mừng Quốc khánh Cộng hoà Pháp 14.7 và Đà Nẵng 100 năm sau.

Ga chính Tourane

Ga Đà Nẵng nay - ảnh Ngô Bá Dũng

Tourane -  bến tàu Courbet (đoạn ngả ba Bạch Đằng -Quang Trung bây giờ)

Nơi ấy bây giờ !  ảnh Ngô Bá Dũng

Khách sạn MORIN de Tourane (do anh em nhà Morin)  ở Đà Nẵng ngày xưa sáng lập. Nay là Khách sạn Bạch Đằng (Morin có một chuỗi các khách sạn tại Việt Nam gồm Huế - Đà Nẵng và Bà Nà )

 Nay là khách sạn Bạch Đằng (2010) ...nhưng cũng đã bị phá bỏ rồi ! - ảnh Ngô Bá Dũng

Bãi biển Thanh Bình xưa .

Bãi biển Thanh Bình ngày nay (2010) !  ảnh Ngô Bá Dũng

Nhà thờ Chánh   còn gọi nhà thờ Con Gà do trên nóc có biểu tượng con gà trống Gaulois. Nhà thờ nằm trên rue du Mussé, nay là đường Trần Phú.

Vẫn giữ được nét đẹp nguyên sơ (2008) - ảnh Ngô Bá Dũng

                                               Noel 2012

Đường Bạch Đằng ( rue Courbet ) - Trụ sở của hãng Liên hiệp thương mại Đông Dương và Phi Châu (L'U.C.I.A) lập năm 1904- Trước 1975 là trụ sở Tổng lãnh sự Hoa Kỳ - Sau năm 1975 là nhà trưng bày chứng tích tội ác ĐQM - Ngày nay là tòa nhà khách sạn Indochina River side - Ảnh cho thấy đây là con đường trung tâm của thành phố Đà Nẵng, nơi có bến tàu, đường hỏa xa và các tòa nhà lớn của các công ty thương mại. Một chiếc Renault 1927 của hãng Staca đang chở khách trên đường. Phía xa là những chiếc xe kéo và những cư dân lao động buôn gánh bán bưng trên vỉa hè.

Trụ sở của L'UCIA nay là khách sạn Riverside Indochina -  ảnh  Ngô Bá Dũng

           Thành Điện Hải được xây dựng kiên cố vào năm 1823 ( Minh Mạng) theo kiểu  vauban, có thành cao 12 mét, nơi đây vào năm 1858 đã xãy ra cuộc chiến đấu ác liệt giữa quân dân Đà Nẵng (do Thống chế Lê Đình Lý, rồi đến Thống chế Nguyễn Tri Phương chỉ huy) với liên quân Pháp - Tây Ban Nha .
          Nhà thờ và Bệnh viện xưa (trong ảnh) được xây trên nền của thành Điện Hải - Ngày nay nhà thờ không còn nữa. Phần đất thấp, kế nhà thờ, nay là Công viên Phần mền và thành Điện Hải đang được trùng tu. Tại khu vực nầy khi xây dựng, người ta đã phát hiện nhiều loại vũ khí xưa.

Thành Điện Hải ngày nay. Tòa thành chỉ còn cao 2 m so với 12 m trước đây. - ảnh Ngô Bá Dũng

Đình làng Phước Ninh xưa ( đường Lê Đình Dương). Xung quanh dân cư thưa thớt, nhà tranh vách đất. Cư dân sống bằng nghề làm muối, trồng trọt.

Đình làng Phước Ninh (2009) bên trong khuôn viên UBND phường Phước Ninh. Tội nghiệp ngôi đình đang bị "xâm thực" dần! Mấy năm trước còn thấy tấm bình phong, giờ đây đã mất rồi ! 
ảnh Ngô Bá Dũng

                                                                  

Chợ Cồn - Được xây dựng vào những năm 1940, trên một cồn đất cao nằm trước Kho Đạn (kho đạn, trại giam... nay cũng đã giải tán). Đây là ngôi chợ vào loại lớn, buôn bán sầm uất của Tp Đà Nẵng. Năm 1984 chính quyền thành phố đã cho xây lại chợ với tên là Trung tâm Thương nghiệp Đà Nẵng nhưng nhân dân vẫn quen gọi là Chợ Cồn. Ảnh cho thấy cổng chợ nằm trên mặt tiền đường Khải Định (Ông Ích Khiêm bây giờ).

Chợ Cồn ... với tên mới Trung tâm Thương nghiệp!-  ảnh Ngô Bá  Dũng

Bên trong chợ  Hàn

                                                                 

Chợ...thời nào cũng đông ! -  ảnh Ngô Bá Dũng

Đình làng An Hải

Nay !           ảnh Ngô Bá Dũng

Ga Chợ Hàn (Gare de Tourane Marché - old photo ) được xây dựng trong những năm 40, nhằm thuận lợi cho việc bốc dỡ hàng hóa đi các nơi trong nước. Đến những năm 90 ga nầy bị phá bỏ để làm con đường Bạch Đằng đẹp như ngày nay.

2009 - ảnh Ngô Bá Dũng

Đường Champeaux về sau đổi là Republique rồi Hà Nội, nay là Hùng Vương - Khu vực trong ảnh bên trái là chợ vườn Hoa, nay là khu đất "vàng" đang xây dựng bãi đổ xe ngầm và khu đất bên phải là khu triễn lãm 84 Hùng Vương nay cũng đang được xây dựng thành khu cao ốc của thành phố Đà Nẵng.

Đường Hùng Vương -  ảnh Ngô Bá Dũng

Ngã ba Sài Gòn - Hà Nội (1945) ! nay là Bạch Đằng - Hùng Vương, con đường buôn bán sầm uất nhất nhì Đà Nẵng

Nay !    ảnh Ngô Bá Dũng

Đường Độc Lập  (đoạn trước trường Thánh Tâm bây giờ)

2010  - ảnh Ngô Bá Dũng

Nhà hàng trên sông trước 1975

Những năm 1990 - ảnh Ngô Bá Dũng

2011- ảnh Ngô Bá Dũng

Bến cá Bạch Đằng trước 1975, sau nầy là bến phà Sông Hàn. Chiếc cầu quay sông Hàn bắt đầu ở vị trí nầy bên bờ Tây - Photo by JOHN DILL

Cầu Sông Hàn - ảnh Ngô Bá Dũng

                                            Cầu Cẩm Lệ năm 1969 - ảnh sưu tầm

                                                                                                                            

Trẻ con trên vùng cát Sơn Trà ngày xưa!  Không áo, không quần. Suốt ngày  rông chơi trên cồn cát

                                    

Nay !                ảnh Ngô Bá Dũng

Đà Nẵng- lớp tiền bối !

Đà Nẵng - lớp hậu sinh !     ảnh Ngô Bá Dũng

Ngã tư Republique - Ferry -  Hùng Vương - Trần Phú bây giờ.

Nay !             ảnh Ngô Bá Dũng

Rạp hát Hòa Bình

Nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh - ảnh Ngô Bá Dũng

Đình làng Hải Châu, chụp năm 1952. - Old photo- Nơi thờ tự các tộc họ, nguyên quán từ  xã Hải Châu, huyện Ngọc Sơn, phủ Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa,  các tiền hiền đã theo vua Lê Thánh Tôn vào Nam bình Chiêm từ năm 1471 và định cư ở luôn lại đây. Những cư dân đầu tiên nầy và con cháu họ đã có công lớn trong việc hình thành thành phố Đà Nẵng như ngày nay.

Đinh làng Hải Châu - Người ta đã "trùng tu" một cách tùy tiện, cổng tam quan và nhà thờ chính đã không còn lưu giữ lại kiến trúc vốn có của nó. Hình như người ta đã lấy mẫu từ một đình làng nào đó ở Bắc bộ để làm khuôn mẫu "trùng tu" cho đình làng cả nước - Rất tiếc,  một ngôi đình có gần 200 tuổi, bây giờ chỉ còn 5 tuổi! - Hai Chau home village -  ảnh Ngô Bá Dũng

Trường  trung học Sao Mai trước 1975

Sau 1975 có tên Nguyễn Văn Trỗi rồi Trần Phú - ảnh Ngô Bá Dũng

Nay phải di dời để mở đường thông với cầu Rồng. ảnh Ngô Bá Dũng

Trường Thọ Nhơn, ngôi trường cho con em người Hoa ở Đà Nẵng.

Nay !   -  ảnh Ngô Bá Dũng

Rạp Kim Châu xưa - Nay là rạp Lê Độ

Áo tơi - áo kết bằng lá buông. được người dân mặc lúc trời mưa hoặc 
mặc chống nắng, chống nóng khi ra đồng. Ảnh của tạp chí LIFE

Trời mưa ! ảnh Lệ Thúy

Bưu điện Đà Nẵng xưa.

Bưu điện Đà Nẵng nay- ảnh Ngô Bá Dũng

 TOURANE - Trận bão lớn năm 1916- Trên bến tàu Courbet cây cối gãy đổ, lác đác vài chiếc tàu bị chìm.

                                                              Đường "Ngô Quyền" 1969

Đường Ngô Quyền 2013

90 năm sau, năm 2006,trận bão Xangseng ở Đà Nẵng  đã gây thiệt hại lớn với nhiều người chết và hàng ngàn ngôi nhà bị sập và bị hư hại  (46 người chết ở miền Trung) - Ảnh: Ngô Bá Dũng

Bệnh viện nổi Helgoland (Tây Đức) thả neo tại bến Bạch Đằng Đà Nẵng từ 1967 đến 1972 để cứu chữa cho nạn nhân chiến tranh..

Bờ đông sông Hàn trước năm 1985
Vietnam  --- Image by © moodboard

2009 -  ảnh Ngô Bá Dũng

Tòa nhà mới  Azura bên bờ đông sông Hàn (2012) - ảnh Ngô Bá Dũng

Toàn cảnh Đà Nẵng 1931 ngobadung sưu tầm

Đà Nẵng - ảnh ngobadung

Bản đồ Tourane 1940, cả thành phố chỉ chừng 20 con đường nhưng nay đã có trên 1400 con đường. -  ảnh tư liệu Ngô Bá Dũng

Thương lượng giữa các quan chức bản xứ và thương nhân thuyền buôn nước ngoài. Người ngồi kiệu, lọng che, với râu dài có lẽ tương đương chức Chủ tịch UBND thành phố bây giờ - Tourane 1749 by Charles Fouqueray- (đây có lẽ là bức tranh xưa nhất về Đà Nẵng) -
Ngô Bá Dũng sưu tầm

                                      " Cho đôi bờ Đông- Tây nhà cao, cao mãi...." ảnh Ngô Bá Dũng

Kiến trúc sư trưởng. 

Sử dụng lại hình ảnh và chú thích trong trang nầy phải ghi rõ từ nguồn:  ngobadung.blogspot.com