LÍNH MỸ "XẢ HƠI"/American soldiers "relax"

LÍNH MỸ "XẢ HƠI"
Ảnh được cho là chụp tại quán "Miss Kim" gần phi trường TSN. năm 1970
(ảnh mượn trên mạng)


Saigon lính Mỹ xả hơi
Tìm vô "sờ nách" ăn chơi đã đời
Miss Kim, miss Thủy kéo mời
Vào nhanh đóng cửa coi chừng "em pi"
(MP - Quân cảnh Mỹ)
    Hồi đó ở ngã tư Phước Tường Đà Nẵng, nơi gần nhà tôi. Thỉnh thoảng có xe nhà binh chở năm, ba lính Mỹ rà rà chỗ mấy hẻm nhà ván. Lính Mỹ nhìn quanh liền nhảy xuống chạy một mạch vào xóm của mấy chị em. Chiếc xe "thả quân" xong tăng ga chạy thẳng.
     Chừng 2,3 giờ sau tài xế rà rà quay lại "thu quân".
    Sự việc "lên" cũng diễn ra nhanh gọn như lúc "xuống" xe... Nhưng nhiều lúc cũng bị MP đi tuần tóm gọn.
    Mà khi đã bị MP tóm được, họ bắt chống tay, úp mặt, dạng chân để lục soát tìm ma túy rồi còng tay - không biết về doanh trại còn bị chi nữa không?
Thiệt là "nghề chơi" cũng lắm công phu!

THỜI CHIẾN TRANH - HỌC SINH MIỀN BẮC VIỆT NAM ĐỘI MŨ RƠM ĐỂ TRÁNH BOM BI/WAR TIME - STUDENTS IN NORTHERN VIETNAM WEAR STRAW HATS TO AVOID CLUSTER BOMBS/

Học sinh ngoài Bắc xưa.

Để tránh bom bi của Mỹ - trẻ em ngoài đó phải đội mũ rơm để đi học trong thời chiến. (trong ảnh).
    Để hạn chế sát thương vùng đầu từ những viên bi sắt (như bi của trục xe đạp) hoặc có loại dài như mũi tên thép, dài giống như cây đinh chừng 3 phân, phía sau có 4 cánh. (Loại nầy hồi nhỏ tôi hay thấy trong nầy và lượm đem về thay đinh đóng rất chắc)
     Cho nên bấy giờ người ta khuyến khích trẻ con phải đội mũ rơm, có nơi bện cả áo rơm cho con để mặc đi học.

            ( ảnh trên mạng - không rõ tác giả)

MỘT TẤM ẢNH XƯA NHẤT VỀ CHỢ BẾN THÀNH NĂM 1914/САМАЯ СТАРАЯ ФОТОГРАФИЯ РЫНКА БЕН ТХАНЬ В 1914 ГОДУ/OLDEST PHOTO OF BEN THANH MARKET IN 1914

Chợ Bến Thành năm 1914
Năm nầy chợ vừa khánh thành, tiểu thương và người đi chợ còn thưa thớt.

      Hồi đó Saigon đã có xe hơi nhưng còn hiếm. Theo cụ Vương Hồng Sển cả Saigon lúc đó có chưa tới 100 chiếc nhưng đa số chủ xe là người Pháp. Ở ngay trung tâm thành phố nhưng trên đường ta thấy chỉ lưa thưa vài chiếc xe kéo và hơn chục người đi bộ.
      Mới hơn trăm năm mà nay đường phố đã trở nên chật hẹp. Chừng 50 năm nữa thành phố sẽ ra sao hỉ?

THUỐC LÁ/سيجارة/Cigarro/卷烟/Сигарета

Thời Mỹ ở Miền Nam cùng với lính Mỹ thì thuốc lá của họ cũng rất đa dạng về thương hiệu. Nhất là trong các tạp chí in màu - họ quảng cáo rất đẹp và nâng tầm "lãng mạn" về thuốc lá!

Hồi đó ngoài Cotab, Ruby, Bastos, Melia do hãng MIC của Pháp trong nước sản xuất thì thuốc lá Mỹ có đầu lọc đủ các thương hiệu rất rẻ, tìm đâu cũng thấy. Nó lẫn trong các gói đồ ăn nhanh của lính Mỹ.
Ảnh một cô bé bán thuốc lá trên vỉa hè ở Saigon, quày của cô toàn thuốc lá Mỹ mà có loại đến bây giờ vẫn còn có trên thị trường.
Chỉ khác bây chừ thuốc lá ngoại rất đắt và không được phép quảng cáo cũng như nhiều người trẻ đã từ bỏ nó!

Chổi lông gà.

Chổi lông gà.

Là nghề gia truyền, nghe nói được du nhập hồi xa xưa từ bên tàu.
Người bán chổi thường gánh rong như trong ảnh, rất "trực quan" ít phải rao rát họng!
Hồi xưa đám con nít rất sợ ông bán chổi lông gà ghé nhà vì ngoài chức năng phủi bụi, chổi còn là phương tiện "trừng phạt" mấy đứa ham chơi, lười học.
Hễ sau trận đòn bằng chổi lông gà là mông vằn vện như những con lươn.
Vì vậy hôm sau bọn nó hỏi nhau - hôm qua mi có bị ăn "cháo lươn" chưa?
... Và chổi lông gà vì rứa mà hay bị "chuột tha" đi mất!

VỤ CHÁY NHÀ Ở ĐÀ NẴNG CÁCH ĐÂY 54 NĂM! (1971)

VỤ CHÁY NHÀ Ở ĐÀ NẴNG CÁCH ĐÂY 54 NĂM! (1971)

Vụ cháy xảy ra cách đây đúng 54 năm, ngay tại đoạn QL1 thôn Hòa An, xã Hòa Phát, huyện Hòa Vang, Quảng Nam. (Nay là đường Trường Chinh gần nhà thuốc tây Trường Sinh)
Tôi còn nhớ như in vì vụ đó xảy ra cách nhà tôi chỉ có 50m. Nguyên nhân cháy do bất cẩn trong lúc nấu ăn của một ai đó trong xóm nhà tôn ván của một ông tên là Tùy (Bắc di cư) dựng ra, chuyên cho những người Việt làm sở Mỹ thuê để đi làm cho gần.
Ngọn lửa bùng dữ dội lúc 10 giờ sáng rồi nhanh chóng bao phủ cả dãy nhà trọ sau đó chừng 10 phút. (Khu nhà trọ nầy nằm sau dãy nhà mặt tiền sát đường rầy xe lửa như ta thấy trong ảnh)
Mọi nổ lực dập lửa tại chỗ như bất lực nếu không có lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp của Mỹ ở phi trường Đà Nẵng gần đó.
Ngoài lực lượng xe chữa cháy hùng hậu xếp hàng triển khai trước đám cháy, phía sau còn có mấy chiếc xe bồn dài kiểu "container" chực tiếp nước. Sau chừng 15 phút ngọn lửa dần dần tắt hẳn. Những người lính cứu lửa mặt mày đen thui, áo quần ám khói. Có anh Mỹ đen ham dập lửa mất chiếc đồng hồ lúc nào không hay - đang dáo dát tìm quanh?
Còn dãy nhà đó đã hoàn toàn bị xóa sổ không còn gì cả. Người ta còn tìm thấy tại hiện trường nhiều lựu đạn và cả mấy khẩu súng trung liên bị cháy mất báng gỗ. May mà lựu đạn chưa phát nổ?
Sau chữa cháy người Mỹ thu gom thiết bị, dây nhợ thật nhanh và chuẩn bị rút quân thì chữa cháy của thị xã Đà Nẵng mới hụ còi đến hiện trường. Đó là chiếc GMC của Mỹ thời Pháp được cải tiến thành xe cứu hỏa hú còi nghe rất yếu ớt, lính cứu hỏa của ta đứng nhìn một hồi rồi quay xe về. Để lại nhiều tiếng cười của dân địa phương có mặt!
Dầu sao cũng thông cảm cho họ do đường xa - đến trễ!
Những tấm ảnh của vụ cháy nhà ở Hòa Phát năm đó do một người Mỹ đang đóng quân trong một doanh trại ngay trước mặt nhà tôi chụp thì phải? (Xem góc ảnh chụp thì đoán vậy)

      Ông Tùy nói giọng bắc, người lừ đừ mắt mở không ra nhưng siêng năng làm việc. Không từ nan bất cứ việc gì. Kể cả việc hút hầm cầu, đào giếng, đổ giả hạ... Sau vụ cháy ông tỏ ra lẫn thẩn. Năm đó ông chừng 45 tuổi. 

   Còn có ông hàng xóm nghe nói quê làng Ước Lễ cũng là dân Bắc di cư, nhà làm chả lụa rất ngon. Năm đó cụ ngoài 60 dáng người to béo, râu tóc bạc phơ, búi củ tỏi phía sau. Dáng đi chàng hảng bệ vệ, giọng sang sảng ... cũng bị cháy nhà trong vụ nầy!

MỘT LỚP HỌC TIỂU HỌC ĐẦU TK XX DẠY THEO CHƯƠNG TRÌNH PHÁP./ AN EARLY 20TH CENTURY PRIMARY CLASS TEACHING ACCORDING TO THE FRENCH CURRICULUM./

MỘT LỚP HỌC ĐẦU TK XX DẠY THEO CHƯƠNG TRÌNH PHÁP.
Do Nam Kỳ là đất thuộc địa nên Pháp đã sớm xóa bỏ Nho học vào cuối TK XIX. Bắc Kỳ và Trung Kỳ có chậm hơn. Riêng Trung Kỳ đến năm 1919 mới chấm dứt khoa thi cuối cùng theo Nho học.
Ảnh là học sinh ở Nam Kỳ được học theo chương trình Pháp từ bậc tiểu học (xem kỹ trên bảng có ghi câu tiếng Pháp).
Tuy theo tây học nhưng thầy giáo trẻ trên lớp và 02 thanh tra? dự giờ ngồi bên dưới vẫn chưa mặc âu phục.
Học sinh được cắt tóc ngắn (carré) ăn mặc gọn gàng.
Giáo dục Pháp ngoài việc đào tạo tầng lớp trí thức mới phục vụ cho sự cai trị của họ. Nền giáo dục ấy còn sản sinh ra lớp tri thức yêu nước rất giỏi ở nhiều lĩnh vực cũng như góp phần làm do dân tộc ta tiến gần với nền văn minh thế giới.

CẬU HỌC TRÒ LỚP 9 CỦA 65 NĂM TRƯỚC

Cậu học sinh Trung học - lớp trưởng một lớp 9 của 65 năm trước.

Cũng khuôn mặt hiền lành, cũng tư thế chửng chạc, điềm đạm từ khi còn ở tuổi thiếu niên.
Chắc các bạn đã biết là ai?
(ảnh mượn trên mạng)

Đánh cờ tướng

Cờ tướng!
Nếu chỉ hai ông đấu với nhau thì không có chuyện chi nhưng có ông thứ 3 đứng ngoài chỉ chỏ là trước sau chi cũng có chuyện!
Hồi còn đi dạy, trường tôi có hội cờ tướng, người đánh cờ thì ít mà người đứng ngoài chỉ chỏ thì nhiều.
Chuyện "đỏ mặt tía tai" diễn ra như cơm bữa. Thỉnh thoảng cũng có ông lật bàn cờ đứng dậy, gây cảnh bất hòa!
(ảnh mượn của mạng)

Botte de sault

Trên vỉa hè đường phố trước 1973 - nghề buôn bán, tân trang giày "bốt đờ xô" của Mỹ.
Có thể những chủ nhân của nó đã tử trận hoặc đơn giản là nhờ chị nầy đánh bóng lại đôi giày của mình.
Những đôi "bốt" trang bị cho lính Mỹ luôn nhẹ và có đôi đế chắc chắn, chống trượt, chống mòn. Lại bằng da có thêm pha vải canvas nên thoáng khí và có độ co dãn nên không gây đau chân.
Dẫu là giày đắt tiền nhưng có khi lại không thích hợp địa hình bằng đôi dép lốp đơn giản rẻ tiền và dễ thay thế của người lính Cụ Hồ năm xưa.

Coi ngày - Nhà có việc thường nhờ "thầy" coi ngày.

Coi ngày!

Nhà có việc thường nhờ "thầy" coi ngày.
-Ông thầy với vài ba cuốn sách, chắc sẽ không thiếu cuốn lịch "Tam tông miếu", một kính lúp để coi chữ nhỏ.
-Ông nón cối nhựa, quần dây thun để lộ hòn bi đang lót dép ngồi nghe.
Một tấm ảnh rất đời thường mà hay!
(ảnh mượn trên mạng)

BÁO CÁO CỦA NGƯỜI MỸ VỀ THIỆT HẠI DO VC PHÁO KÍCH VÀO PHI TRƯỜNG ĐÀ NẴNG NĂM 1969.

 BÁO CÁO CỦA NGƯỜI MỸ VỀ THIỆT HẠI DO VC PHÁO KÍCH VÀO PHI TRƯỜNG ĐÀ NẴNG NĂM 1969.

Chủ đề: Báo cáo thiệt hại
23 tháng 8 năm 1969
1. Vào lúc 01 giờ 36 phút ngày 22 tháng 8 năm 1969, một lực lượng địch đã bắn tên lửa vào doanh trại 933 trên "Gunfighter V41" gây thương vong lớn
về người.
2. Những người sau đây đã bị thương do vụ nổ tên lửa:
(Theo danh sách có 26 người bị thương từ nặng tới nhẹ, đủ cấp bậc, trong đó có 01 phụ nữ nhưng bị thương nặng nhất - ảnh chụp báo cáo).
     Đối chiếu theo thời gian của vụ pháo kích nầy thì cũng cùng đêm hôm đó một trái 122 ly đã rớt xuống thôn Hòa An, xã Hòa Phát cách nhà tôi chỉ 5m làm căn nhà hàng xóm, ngay phía sau nhà tôi (trong nhà lúc ấy có 8 người) bị sập hoàn toàn nhưng may mắn không có ai chết vì hôm đó cả nhà đều ngủ trong căn hầm, hầm xây bao cát kiên cố trong nhà.
      Nhà tôi cũng vậy, khói bụi bay mù mịt. Tường nhà bị nứt chằng chịt ngay sát giường ngủ của anh em tôi.
Sau vụ nổ chừng 10 phút một xe cứu thương của Mỹ phanh kít kít trước nhà tôi, nghe tiếng nói xì xồ của lính Mỹ nhưng trong nhà không ai lên tiếng. Họ bèn leo cổng vào khu nhà, trên tay vác mấy chiếc "băng ca" (cáng cứu thương) và túi thuốc men. Sau khi hỏi han họ rất ngạc nhiên rồi nghi ngờ khi thấy hiện tường ngôi nhà tan hoang mà 08 người trong nhà đều bình yên?
     Sau đó họ bèn chia nhau đi tìm mãnh pháo của hỏa tiễn để lấy làm bằng chứng rồi ra về!
    Chiến tranh đồng nghĩa với tang thương chết chóc mà thế hệ chúng tôi phải chứng kiến, đối mặt.
Nếu không có sự may mắn và che chở của tổ tiên thì có khi tôi chỉ hưởng dương mới có 14 tuổi!

NƯỚC MÓT

Nước Mót ở Hội An

      Không biết tên "Mót" có từ đâu. Chỉ thấy công thức là nước chanh sả gừng nhưng người ta xếp hàng rồng rắn để được mua như xin "nước thánh" trong đền. Trong khi bà cụ đối diện cũng có một quày bán thứ nước thảo mục y như vậy, lại sạch sẽ, bày biện tươm tất nhưng người ta lại ngó lơ.
     Cháu tôi mua ủng hộ bà 01 ly cũng 18 ngàn y như bên nớ - cô cháu nhỏ rất kén nhưng hút hết nguyên một ly!

Đường xuống biển Mỹ Khê, Danang xưa.

Đường xuống biển Mỹ Khê, Danang xưa.

Người Mỹ gọi tên là bờ biển "xi na". Nay đăng phải xóa đi một phần cho đúng với chủ quyền biển đảo của VN.
Chỗ nầy xưa họ họ lập cổng có bót gác để kiểm soát ai xuống tắm biển.
Sau 1975 người dân được xuống đây tắm biển tự do, nên chỗ nầy còn gọi tên bãi tắm T20. Bẵng đi một thời gian con đường nầy "được" một doanh nghiệp resort nước ngoài "bao luôn trọn gói". Nên không còn ai xuống đây tắm biển nữa!

Bà Hoàng Trung Hoa - Từ Hi

Từ Hi Thái hậu

Bà Hoàng Trung Hoa - Từ Hi.

Chỉ "buông rèm chính sự" nhưng trực tiếp điều hành đất nước Trung Hoa suốt 47 năm!
Vừa sống rất xa hoa, vừa có chút tàn ác, cai trị cứng rắn mới ổn định một xã hội đông dân đầy biến động.
Chuyện nhỏ mỗi ngày bà Thái hậu dùng hơn 100 món ăn, nhiều món chỉ nhấm đầu muỗng qua loa rồi mang xuống. Tắm cũng bằng sữa dê, rửa chân bằng nước hoa cúc hái từ tỉnh khác mang về. Thích ngửi mùi hương táo, tối thường đặt túi táo gần gối để ngủ cho an thần...
     Về nội trị đã đàn áp được nhiều cuộc nổi dậy trong nước. Luôn cảnh giác trước sự dòm ngó của ngoại bang và tư tưởng tự do của phương tây.
    Bà rất kỹ tính, kỹ ăn uống, sợ bỏ thuốc độc. Vậy mà cuối cùng cũng chết vì khuẩn amip, bệnh kiết lỵ!

Đường lên các căn cứ quân sự Mỹ trên núi Phước Tường - Đà Nẵng năm 1969.

 

Đường lên các căn cứ quân sự Mỹ trên núi Phước Tường - Đà Nẵng năm 1969.   

   Nơi có các đơn vị Mỹ làm nhiệm vụ bảo vệ phía tây phi trường. Một chiếc bồn chứa nước ngọt khổng lồ có đường ống dẫn nước lớn chuyên cung cấp nước ngọt cho lính Mỹ đóng chung quanh đó mà dân địa phương hay gọi là Giếng Trắng (giếng nầy vẫn còn)   

    Còn nhớ xe quân sự Mỹ lên xuống nhộn nhịp trên con đường nầy. Ban đêm đèn đuốc sáng trưng Gần dãy nhà trong ảnh là nhà hộ sinh Phan Thị Đào của cậu mợ tôi, cặp y sĩ hộ sinh rất "mát tay" đã đỡ đẻ cho nhiều sản phụ sinh con ở vùng Nghi An - Phước Tường. (Ai ở vùng nầy mà sinh từ năm 1969 đến 1975 thì phần lớn do cô Đào còn ai sinh trước đó thì có Bà Hòe -Bắc di cư, hoặc bà Hường nhà hộ sinh cô Hòe, cô Hường.     

    Ảnh nầy chú thích năm 1969 khi đó hãng RMK của Phi Luật Tân vừa tráng nhựa con đường nầy. Dân tình ở đây rất mừng vì thoát cảnh hít bụi đỏ và quét nhà 5, 7 lần trong ngày! cũng cần nói thêm RMK -BRJ là hãng thầu của Phi Luật Tân chuyên thi công cơ sở hạ tầng cho quân đội Mỹ ở Việt Nam hồi đó. Họ làm việc rất chuyên nghiệp. Máy móc, xe cộ làm đường 50, 60 năm trước không khác gì hiện nay. Làm đường một đêm dài hàng chục cây số mà chắc chắn, bền bỉ đến vài chục năm sau chớ không mau bong tróc như đường sá bây giờ!Các kỹ sư RMK di chuyển, giám sát công trình bằng xe Chevrolet màu vàng với bộ đàm cầm tay liên tục.   

     Con đường nầy ngày nay có tên Lê Trọng Tấn.

USS MADDOX

USS MADDOX
Là tàu khu trục của HQ. Hoa Kỳ có số hiệu USS 731.
Vào ngày 2.4.1964 con tàu nầy đã do thám điện tử ở vùng Vịnh Bắc Bộ Việt Nam và đụng độ với tàu Hải quân Việt Nam .
Maddox xuất hiện ở vùng vịnh Bắc bộ mục đích tạo "cớ" để leo thang can thiệp của Hoa Kỳ vào cuộc chiến ở Việt Nam.
08 năm sau - 1972 Hoa Kỳ chuyển giao Maddox cho hải quân Đài Loan và nó được mang một cái tên mới.

Phái đoàn Đại Nam đi Pháp năm 1863./Dai Nam delegation to France in 1863./Delegación de Dai Nam a Francia en 1863./คณะผู้แทนไดนามไปประเทศฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2406

Phái đoàn Đại Nam đi Pháp năm 1863.
Phái đoàn của cụ Phan Thanh Giản gồm 63 người đi Pháp để xin chuộc 03 tỉnh miền Đông Nam Kỳ bằng tiền. Cũng như muốn hủy bỏ Hiệp ước Nhâm Tuất 1862 đã ký kết với Pháp trước đó nhưng chuyến đi đã không thành công.
*Ảnh 1: Phái đoàn chụp chung tấm ảnh lưu niệm tại Pháp - hàng đầu ngồi từ phải qua trái là cụ Phạm Phú Thứ (Phó sứ - quê Quảng Nam), cụ Phan Thanh Giản (Chánh sứ - Vĩnh Long) , cụ Ngụy Khắc Đản (Phó sứ- Hà Tĩnh) và các thành viên chính thức.
    Các cụ phần lớn xuất thân là quan văn, đội mũ cánh chuồn.
*Ảnh2: Vua và hoàng hậu Napoleon III tiếp đoàn tại cung điện hoàng gia ở Paris.

Tourane - Đà Nẵng 1900

Tourane - Đà Nẵng 1900.
Chiếc tàu lớn của Pháp ghé bến Hàn. Nhiều tàu nhỏ của dân "bu bám" để mua bán, cung ứng dịch vụ?

Tourane - Đà Nẵng 1900

Tourane - Đà Nẵng 1900
Quai Courbert tức đường Bạch Đằng ngày nay. Xa xa là tòa nhà Phủ Đốc Lý tức Tòa Thị Chính - hiện nay là Bảo tàng Đà Nẵng.

      Vị trí người đứng chụp ở đâu đó gần ngôi miếu trên đường Bạch Đằng.

Hình phạt bằng roi/Punishment by whipping/العقاب بالجلد

 

Đánh đòn.

Bản án được thi hành ngay lập tức ở công đường.
Bị can đang ở cái thế thúc thủ hoàn toàn đành phải giơ mông chịu trận.
Chắc sau màn "ăn cháo lươn" nầy, về nhà khó mà an tọa được!

Cửa Hữu

Cửa Hữu

Nằm bên phải của Ngọ Môn Kinh thành Huế được hoàn thiện dưới thời vua Minh Mạng.
   Vào đêm ngày 5.7 năm 1885 (Ất Dậu) vua Hàm Nghi đã xuất bôn từ cửa nầy để di chuyển theo hướng Kim Long lên vùng núi Bình Trị Thiên để khởi đầu cho phong trào Cần Vương cứu nước.
     Cửa Hữu bị sụp đổ trong năm 1968 và được phục dựng lại gần đây.

Nhà của ông Chaigneau Nguyễn Văn Thắng ở Huế.

Nhà của ông Chaigneau Nguyễn Văn Thắng ở Huế.
Vốn là một sĩ quan Hải quân người Pháp được Cha Cả Bá Đa Lộc móc nối. Ông từ bỏ quân ngũ tình nguyện theo giúp chúa Nguyễn Ánh. Một trong những ông quan gốc tây hiếm hoi dưới triều Gia Long. Nhà ở bên rạch Phủ Cam - Huế hồi đó chưa có sông đào An Cựu.
       Đây là kiểu nhà của quan lại xưa đã hơn 200 năm ở Huế.
      Chaigneau lấy vợ Việt là một phụ nữ giáo dân ở phường Đúc - ông bà có 11 người con nhưng chỉ nuôi được 02 người (Chaigneau Đức và một người em), Chaigneau Thắng được ưu ái dưới triều vua Gia Long nhưng sang thời Minh Mạng ông cảm thấy không trọng vọng như trước nên xin trả chức tước, áo mão, bán nhà về nước.
      Nhà của ông Chaigneau Thắng có kiến trúc thuần Việt, mái ngói lợp theo kiểu âm dương, vách bằng gỗ. Nhà có 03 gian, mái vát cong như kiểu đình chùa. Hầu hết đều sử dụng vật liệu tại chỗ - hàng rào chung quanh trồng trúc, ngay tấm bình phong trước nhà cũng bằng trúc. Trong sân trồng nhiều cau và các hàng chè tàu được cắt tỉa cẩn thận. Trước nhà là chiếc cổng nhỏ. Ở góc xa xa cuối nhà là chiếc cầu tiêu - theo lệ của người Việt và người Tàu, cầu tiêu (WC) vốn không sạch nên cần phải làm xa chỗ ở càng tốt.

      Chaigneau Đức hồi nhỏ được cha dẫn vào Hoàng Thành yết kiến vua và các bà Hoàng nhân dịp Tết. Đức có dịp thưa chuyện với vua Gia Long một hồi lâu và cũng được thăm thú nhiều điều trong cung. Sau nầy khi về Pháp Chaigneau Đức có viết sách kể lại những chuyện đó. Một tư liệu khá thú vị!

Những hình ảnh về cuộc đua xe đạp xuyên Việt Nam tháng 4 năm 2025 - chặng HUẾ - ĐÀ NẴNG/Images of the bicycle race across Vietnam in April 2025 - HUE - DA NANG stage